Art Nouveau'nun Başlangıcı
Art Nouveau'nun - kelime anlamıyla "Yeni Sanat" - ortaya çıkması iki farklı etkene bağlanabilir: birincisi, 1880 civarında Britanya'da Arts and Crafts hareketinin tanıtılmasıydı. Bu hareket, Art Nouveau gibi, Viktoriyen döneminin dağınık tasarımına ve dekoratif sanat kompozisyonlarına bir tepkiydi.
İkincisi ise Japon sanatına olan o dönemdeki ilginin artmasıydı, özellikle de birçok Avrupa sanatçısını 1880 ve 1890'larda etkileyen ahşap baskılar. Gustav Klimt, Emile Gallé ve James Abbott McNeill Whistler gibi sanatçılar dahil olmak üzere birçok sanatçı bu etkiden nasibini aldı. Özellikle Japon ahşap blok baskıları, çiçekli ve yumrulu formlar ile "kamçı" tarzında kıvrımları içeriyordu; bunlar, sonunda Art Nouveau'ya dönüşecek olan temel unsurlardı.
Art Nouveau japonés - Katsushika Hokusai'nin Dalgası
Art Nouveau'yu resmi olarak başlatan ilk eserleri belirtmek zordur. Bazıları, Vincent van Gogh ve Paul Gauguin'in resimlerinde bulunan akıcı, basılı çizgilerin ve çiçek arka planlarının Art Nouveau'nun doğuşunu temsil ettiğini veya belki de Henri de Toulouse-Lautrec'in Moulin Rouge: La Goulue (1891) gibi dekoratif litografilerini savunmaktadır.
Bununla birlikte, çoğu kişi dekoratif sanatların köklerine ve özellikle mimar ve İngiliz tasarımcı Arthur Heygate Mackmurdo'nun 1883 tarihli Wren's City Churches cildi için yaptığı bir kitabın kapağına işaret eder.
Mackmurdo, Arthur: Art Nouveau'nun İlk Temsili Olarak Atfedilmiştir
Kitabın tasarımı, sayfanın alt kısmında düz bir bloktan yayılan çiçeklerin kıvrımlı saplarını gösteriyor ve bu da Japon tarzı ahşap baskılara açıkça benziyor.
Art Nouveau Sergileri
Art Nouveau, zirve döneminde uluslararası sergilerde genellikle daha belirgindi. Yeni stil, Paris'teki 1889 ve 1900 Evrensel Sergileri; Brüksel'de eksiksiz bir şekilde kullanılan Art Nouveau'nun Belçika Kongo'sunun egzotik ağaçlarla zanaatkarlık olanaklarını göstermek için yoğun bir şekilde kullanıldığı 1897 Tervueren Sergisi; 1902 Torino Modern Dekoratif Sanatlar Uluslararası Sergisi; ve 1909 Nantes'taki Fransa'nın Doğusunda Uluslararası Sergi gibi beş özel fuarda ana sahneyi paylaştı.
Bu fuarlardan her birinde, stil dekoratif sanatlar ve mimari açısından baskın oldu. Torino'da 1902'de, Art Nouveau neredeyse temsil edilen tüm tasarımcılar ve tüm uluslar tarafından seçilen stil olmuştu, başka hiçbir tarz dışarıda kalmamıştı.
Modern Dekoratif Sanatlar Uluslararası Sergisi Poster
Art Nou
veau: Binlerce İsimli Bir Sanat Akımı
Siegfried Bing, Paris'te yaşayan bir Alman tüccar ve Japon sanat uzmanı, Aralık 1895'te L'Art Nouveau adında bir dükkan açtı ve bu, mobilya ve dekoratif sanatlarda stilin önde gelen sağlayıcılarından biri haline geldi. Kısa süre içinde dükkanın adı Fransa, Büyük Britanya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde stilin eşanlamlısı haline geldi. Ancak, Art Nouveau'nun Batı ve Orta Avrupa'daki büyük popülerliği, farklı adlarla anılmasına neden oldu. Almanca konuşan ülkelerde genellikle Jugendstil (genç stil) olarak adlandırılıyordu; bu isim, onu popülerleştiren Münih'teki Jugend dergisinden gelmektedir. Bu arada, Gustav Klimt , Otto Wagner, Josef Hoffmann ve Viyana Secesyonu'nun diğer kurucularının evi olan Viyana'da Sezessionsstil (secesyon stili) olarak biliniyordu.
Ayrıca, İspanyolca'da Modernismo, Katalanca'da Modernismo ve İtalya'da Stile Floreale (çiçek stili) ya da Stile Liberty olarak da biliniyordu; bu sonuncusu, Londra'daki Arthur Liberty'nin kumaş dükkanından dolayıdır ve bu, stilin popülerleşmesine yardımcı oldu. Fransa'da genellikle Style Moderne olarak adlandırıldı ve bazen en ünlü uygulayıcısı olan mimar Hector Guimard anısına Style Guimard olarak da biliniyordu; Hollanda'da ise genellikle Nieuwe Kunst (Yeni Sanat) olarak biliniyordu.
Unutulmaması gereken birçok hayranı tarafından da aşağılayıcı birkaç isim verilmiştir: Fransa'da Style Nouille (noodle stili), Belçika'da Paling Stijl (yılan balığı stili) ve Almanya'da Bandwurmstil (şerit versiyon stili). Tüm bu isimler, Art Nouveau'nun kıvrımlı ve akışkan çizgi eğilimlerine yerel bir referans yapılan eğlenceli bir şekilde yapılmıştı.
Art Nouveau: Kavramlar, Stil ve Eğilimler
19. yüzyılın sonlarına yaklaşan Art Nouveau'nun yaygınlığı, birçok sanatçının grafik sanatlarda bulunan popüler ve kolayca çoğaltılabilen formları kullanmasıyla da açıklanabilir. Almanya'da, Jugendstil sanatçıları Peter Behrens ve Hermann Obrist, eserlerini kitap kapakları, sergi katalogları, dergi reklamları ve posterlerde basılı hale getirdiler.
Ancak bu eğilim hiçbir şekilde Almanya ile sınırlı değildi. İngiliz illüstratör Aubrey Beardsley, belki de erotik ve korkunç unsurların birleşiminin Art Nouveau'yu en çok tartışılan figürü olarak öne çıkarmasıyla, kısa kariyerinde zarif ve ritmik çizgiler kullanan bir dizi afiş oluşturdu. Beardsley'nin, The Peacock Skirt (1894) gibi son derece süslemeli baskıları, hem çürütücü hem de basit olanı temsil ediyordu ve Art Nouveau ile japonizm / Ukiyo-e baskıları arasındaki en doğrudan bağlantıyı oluşturuyordu.
Aubrey Beardsley'nin Tavuskuşu Eteği - Art Nouveau
Fransa'da Jules Chéret, Henri de Toulouse-Lautrec, Pierre Bonnard, Victor Prouvé, Théophile Steinlen ve diğer bazı sanatçıların grafik afişleri, yaklaşık 1890-1914 yılları arasında Belle Époque'un lüks ve çürüyen yaşam tarzını popülerleştirdi; bu dönem genellikle Paris'in kuzeyindeki Montmartre'de yer alan kargaşa dolu gece hayatıyla ilişkilendirilir.
Grafik eserleri, telefonlar ve elektrikli lambalar gibi yeni teknolojilerden, barlar, restoranlar, gece kulüpleri ve bireysel sanatçılara kadar her şeyi tanıtmak için yeni kromolitografik teknikler kullandı ve modern yaşamın enerjisini ve canlılığını çağrıştırdı. Bu süreçte, afişleri yaya reklamcılığından yüksek sanata yükselttiler.
Art Nouveau'nun Modern Mimarlığı
Grafik ve görsel sanatların yanı sıra, Art Nouveau hakkında ciddi bir tartışma, mimarinin ve Avrupa kültürü üzerindeki büyük etkisinin de göz önünde bulundurulmasını gerektirir. Paris, Brüksel, Glasgow, Torino, Barselona, Antwerp ve Viyana gibi büyük şehirlerin yanı sıra Nancy ve Darmstadt gibi daha küçük şehirlerde, Riga, Prag ve Budapeşte gibi Doğu Avrupa şehirlerinde, Art Nouveau mimarisi büyük ölçüde baskın olup, boyut ve görünüm açısından hala küçük apartmanlardan büyük kurumsal ve ticari binalara kadar görünür durumdadır. Özellikle mimaride Art Nouveau, geniş bir dil yelpazesinde sergilendi.
Pek çok bina, muazzam bir terrakota ve renkli fayans kullanımı içerir. Örneğin, Fransız seramikçi Alexandre Bigot, Paris'teki konutların ve apartman binalarının cepheleri ve bacaları için terrakota süslemeleri üreterek büyük ölçüde tanınır hale geldi. Diğer Art Nouveau yapıları, özellikle Fransa ve Belçika'da, Héctor Guimard ve Victor Horta önemli uygulayıcılar olarak, demir yapılar ve cam panellerle birleşen teknolojik olanakları sergilemektedir.
Casa Batlló – Barselona - Art Nouveau
Avrupa'nın birçok noktasında, Art Nouveau konut mimarisi, yerel taşlar gibi, sarı kireçtaşı ya da kırsal alanlardan rastgele akılcı bir estetik ile ahşap çerçevelemelerle karakterize edildi. Ayrıca, birçok durumda, özellikle 1900 Paris Evrensel Sergisi binaları ve Viyana Secession Binası gibi sergiler için kullanılan Art Nouveau binalarında beyaz sıvalı heykelsi bir dış kaplama kullanıldı. Amerika Birleşik Devletleri'nde bile, Louis Sullivan'ın gökdelenlerini süsleyen bitkisel biçimler, Wainwright Binası ve Chicago Borsa Binası gibi yapılar da Art Nouveau'nun geniş mimari yelpazesinde en iyi örnekler arasında sayılmaktadır.
Chicago Borsa Binası'ndan Kalan Yay - Art Nouveau
Art Nouveau Tarzı Mobilya ve İç Mimari
Victorian stil yeniden doğuşları ve Arts and Crafts Hareketi gibi, Art Nouveau, iç mimari ile yakından ilişkiliydi, en az dış cephelerde olduğu kadar belirgindi. 19. yüzyılın diğer bu tarzları gibi, Art Nouveau iç mekanları da, hiçbir yüzeyin dokunulmadan geçmediği uyumlu ve tutarlı bir ortam yaratmaya çalıştı. Mobilya tasarımı bu bağlamda merkezi bir role sahipti; özellikle keskin, düzensiz konturlarla üretilen oymalı ahşap işçiliğine sahipti, sık sık el yapımı ancak bazen de makinelerle üretilmiştir. Mobilya üreticileri, yataklar, koltuklar, yemek masaları ve sandalyeler, dolaplar, büfeler ve avizeler gibi her türlü kullanım için parçalar üretti. Tasarımların kıvrımlı çizgileri genellikle ahşabın doğal damarları ile şekillendirilir ve genellikle kalıcı olarak duvar kaplaması ve kalıplar olarak kullanılırdı.
Fransa'da, Art Nouveau'nun önde gelen tasarımcıları arasında Louis Majorelle, Emile Gallé ve Eugène Vallin yer aldı; hepsi Nancy merkezliydi. Tony Selmersheim, Édouard Colonna ve Eugène Gaillard ise Paris'te çalışıyordu, ikisi de L'Art Nouveau adlı Siegfried Bing'in dükkanında çalışıyordu ve böylece bu hareketin en yaygın adını almasına neden oldu.
Tasarımcı Mobilyası - Louis Majorelle Art Nouveau
Belçika'da, boyun tutamağı ve daha açılı ve sade konturlar, Arts & Crafts'ın İngiliz sanatçılarının eserlerine hayran olan Gustave Serrurier-Bovy ve Henry van de Velde'nin tasarımlarında görülebilir. İtalyanlar Alberto Bugatti ve Augustino Lauro da o stildeki çalışmalarıyla oldukça tanınmıştı. Bu tasarımcıların çoğu, genellikle farklı medya arasında özgürce hareket ederek kategorize edilmesi zor hale geliyordu: Örneğin, Majorelle kendi ahşap mobilya tasarımlarını üretirken bir demir döküm fabrikası da açtı,
Alberto Bugatti Mobilyaları Art Nouveau
Art Nouveau Resmi ve Yüksek Sanatlar
Pek az stil, Art Nouveau kadar hemen hemen tüm görsel medya ve malzemelerde temsil edildiğini iddia edebilir. Grafiklerde, mimaride ve tasarımda çalışanlar haricinde, Art Nouveau'nun resim alanında da öne çıkan bazı temsilcileri vardır; bunlardan en dikkat çekenleri Viyana secessionisti Gustav Klimt, Hope II ve The Kiss (her ikisi de 1907-08) ile tanınır ve Fransa'da Victor Prouvé'dir.
Klimt'in Umut II - Art Nouveau
Ancak Art Nouveau ressamları sayıca azdı ve birbirlerinden uzaklardı: Klimt neredeyse hiç öğrenci veya takipçi bulamamıştı (Egon Schiele, ekspresyonizm yönünde ilerledi) ve Prouvé, heykeltıraş ve mobilya tasarımcısı olarak da eşit derecede tanınmıştır. Ancak, Art Nouveau'nun tarihi boyunca, dekoratif veya uygulanabilir sanatlar ile kullanışlı nesnelerle güzel sanatlar veya tamamen süslemeli resim, heykel ve mimari arasında bulunan büyük uçurumu azaltma konusunda başta geldiğini söyleyebiliriz. Geleneksel olarak daha önemli ve daha saf sanatsal yetenekler ve becerilerin ifadeleri olarak kabul edilen sanat alanlarının bu uçurumunun tam olarak kapatılıp kapanmadığı tartışmaya açıktır.
Victor Prouvé'nin Art Nouveau Çizimi
Art Nouveau Takı ve Cam Sanatları
Art Nouveau'nun lüks ünü, tarihin en tanınmış cam sanatçılarından bazıları tarafından sömürüldü. Emile Gallé, Daum Kardeşler, Tiffany ve Jacques Gruber, ilk olarak Art Nouveau camları ve pek çok utilitarist uygulama aracılığıyla ün kazandılar. Gallé ve Daum'ın markaları, asidik gravürle üretilmiş vazo ve cam eserleri tasarımlarıyla ün kazandı ve bu tasarımlar, akışkan kıvrımlar ve iyi biçimlerin yüzeyleri, tonlar arasında zahmetsizce akıyor gibi görünüyordu.
Daum Kardeşler ve Tiffany, ayrıca cam sanatının utilitarist amaçlar için sunduğu sanatsal olanakları da kullandılar; lamba kalkanları ve masa aksesuarları gibi. Tiffany ve Jacques Gruber, Nancy'de Daum Kardeşler ile takı tasarımında eğitim gördü; ayrıca René Lalique, Louis Comfort Tiffany ve Marcel Wolfers, yüzyıl değişimi döneminin en değerli parçalarından bazılarını yarattılar ve böylelikle Art Nouveau her zaman lüksü temsil ederken, evrensel erişilebilir bir hale gelme umudu besliyordu.
Art Nouveau'da Kurumsal Kimlik
Art Nouveau, perakendecilerin gerçekten kitlesel bir kitleyi çekmek için geliştiği dönemde popüler hale geldi. 19. yüzyılın sonlarında kurulan birçok büyük şehirdeki büyük mağazaların önemli bir parçası haline geldi; bunlar arasında Paris'teki La Samaritaine, Berlin'deki Wertheim's ve Nancy'deki Magasins Reunis bulunuyordu.
Ayrıca, dönemin en ünlü tasarım noktaları tarafından da agresif bir şekilde pazarlanıyordu; bu, Paris'teki Siegfried Bing'in L'Art Nouveau mağazası ile başladı ve bu dükkan, 1905'te Bing'in ölümünden kısa bir süre sonra kapanana kadar stilin yayılmasında önemli bir üs olmaya devam etti. Şehirde sadece iç mekanlar ve Art Nouveau mobilyalarında uzmanlaşan başka dükkanlar da varmış gibi görünmesine rağmen, çok azı aslına bakıldığında bu kadar benzersizdi.
Bu arada, Liberty & Co., İngiltere ve İtalya'daki stil ürünlerinin önde gelen dağıtıcısıydı; böylelikle, Liberty'nin ismi hemen hemen stile eşanlamlı hale geldi.
Liberty & Co - Art Nouveau
Pek çok Art Nouveau tasarımcısı, diğer yönlere yönelmeye başlamadan önce özellikle bu perakendeciler için çalışarak ün kazanmıştır. Mimar Peter Behrens, örneğin, çaydanlıklardan kitap kapaklarına, reklam posterlerine, sergi pavyonları iç mekanlarına, aksesuar ve mobilya tasarımlarına kadar neredeyse her şeyi tasarladı ve 1907'de Almanya'nın General Electric'i olan AEG için tüm tasarım işlerinin yönetimini üstlenen ilk endüstriyel tasarımcı oldu.
Art Nouveau'nun Kültürdeki Etkisi: Sonrasında Ne Oldu?
Art Nouveau, 19. yüzyılın son beş yılında hızla Avrupa'yı ele geçirmişse de, sanatçılar, tasarımcılar ve mimarlar ilk on yılda aynı hızla onu terk ettiler.
Birçok uygulayıcısı, "şekil işlevi takip etmelidir" doktrinini ethoslarının merkezi yapmış olsa da, bazı tasarımcılar dekorasyonda lüksü kullanmaya yönelik eğilimler gösterdi ve stil, fazla süslü olmakla eleştirilmeye başlandı. Belirli bir anlamda, stil olgunlaştıkça neyi hor gördü aynı alışkanlıklara geri dönmeye başladı ve artan bir muhalefet grubu, tasarımı yenilemek yerine yalnızca eskiyi yüzeysel olarak yeni ile değiştirdiğini iddia etmeye başladı. Yeni kütlesel üretim yöntemleri kullansalar bile, büyük ölçüde Art Nouveau tasarımına dahil olan yoğun zanaat, başlangıçta bunun gerçekten geniş bir izleyici kitlesine erişilebilir hale gelmesini engelledi; bu, savunucularının ilk başta beklediğinden çok daha fazlasıydı. Darmstadt gibi bazı durumlarda, uluslararası telif hakları yasalarının gevşekliği de sanatçıların tasarımlarından maddi olarak yararlanmasını engelledi.
Art Nouveau'nun sergiler ile ilişkisi, kısa sürede çöküşüne de katkıda bulundu. Öncelikle, fuarların çoğu, olayın kapanışından hemen sonra yıkılan geçici yapıydı. Ama daha önemlisi, sergiler kendileri, eğitim, uluslararası anlayış ve barışı teşvik etmeyi amaçlayarak düzenlenmiş olsalar da, genel olarak, gösterimlerin doğası nedeniyle ülkeler arasında rekabet ve çatışmaya yol açtılar. Çoğu ülke, Fransa ve Belçika dahil olmak üzere, Art Nouveau'yu "ulusal stil" unvanı için potansiyel adaylar olarak gördü; bu konuda, Art Nouveau'nun yabancı kökenleri veya siyasi alt tonları nedeniyle, örneğin Fransa'da, Belçikalı tasarımcılar ve Alman tüccarlarla çeşitli şekillerde ilişkilendirildiği ve bazen sosyalist binalarda kullanılan bir stil olarak kamuoyunu ondan uzaklaştırdığı düşünülüyordu. Yerel, sadık bir destekçi çemberine sahip birkaç önemli istisna dışında, 1910 itibarıyla Art Nouveau, Avrupa tasarım panorama'sından neredeyse tamamen kaybolmuştu.
Wiener Werkstätte'den Art Deco'ya
Art Nouveau'nun ölümü Almanya ve Avusturya'da başladı; burada Peter Behrens, Josef Hoffmann ve Koloman Moser gibi tasarımcılar, 1903'te daha sade ve daha geometrik bir estetiği benimsemeye başladılar. O yıl, daha önce Viyana Secesyonu ile ilişkili olan birçok tasarımcı, Wiener Werkstätte olarak bilinen kolektifi kurdular ve işaretli köşeler ve düz hatlarla belirgin şekilde açılı formlara verdikleri önlem, doğrudan doğaya açık bir referans içermeyen daha titiz, endüstriyel bir estetiği hatırlatıyordu.
Bu makineyle üretilmiş olan tasarım niteliklerinin nesneleştirilmesi, 1907'de iki ana olayla vurgulandı: Behrens'in, AEG'nin tüm kurumsal tasarımının, binalardan ürünlere ve reklama kadar, lideri olarak atanması, onu dünyanın ilk sanayi tasarımcısı haline getirmiştir; ve giderek daha fazla ürün türlerini standardizasyon temelinde tanımlamayı amaçlayan işverenler ile tasarımcılar arasındaki Almanya'daki Werkbund'un kurulması. Yeni klasikçilikle birleştiğinde ve kısmen 1893 Chicago Evrensel Sergisi'nden ilham alınarak, Amerika Birleşik Devletleri'nde City Beautiful hareketinin resmi desteğiyle, bu makine estetiği, I. Dünya Savaşı'ndan sonra gelişerek şimdi geç bir tarz olarak adlandırdığımız stilde oluştu Art Deco.
Net ticari karakteri, 1925'te Paris'te gerçekleşen Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes'de en özlü şekilde ifade edildi; bu etkinlik, 1960'larda ona Art Deco adını verecekti. Yeni klasikçiliğe saygı ile, kısmen 1893 Chicago Evrensel Sergisi'nden ilham alarak ve Amerika Birleşik Devletleri'nde City Beautiful hareketinin resmi onayı ile, bu makine estetiği, I. Dünya Savaşı'ndan sonra yeni bir estetik geliştirmiştir; bu, şimdi geç bir tarz olarak adlandırılıyor Art Deco.
Art Nouveau'nun Postmodern Etkileri
Art Nouveau'nun kısa ömrüne rağmen, 1960'lar ve 1970'lerde, tasarımcıların giderek daha az kısıtlayıcı, sade, kişisel ve minimal estetikten kurtulmaya çalıştıkları dönemde etkili oldu. Art Nouveau'nun serbest akış ve kontrol edilemeyen çizgisel nitelikleri, alternatif bir psikedelik ve rüya gibi deneyimin tasviri arayışında Peter Max gibi sanatçılar için bir ilham kaynağı haline geldi; bu, yüzyılın başlarındaki etkileyici ve geçici, serbest akış estetiği dünyasında hatırlatıyor.
Modernizmin hem sanat hem de mimaride gelişiminde önemli bir adım olarak tanınan Art Nouveau bugün, daha az bir geçiş periyodu olarak kabul edilmekte ve belirli bir zaman diliminin tarzı, ruhu ve entelektüel düşüncesinin bir ifadesi olarak kabul edilmektedir, bu da yüzyıldan yüzyıla dönen bir bakış açısıyla 1900 civarında şekillenmiştir. Gerçekten modern bir estetik oluşturma çabasının bir parçası olarak, Art Nouveau, dönemin geçici dilini tanımlayan görsel bir dil haline geldi.
KUADROS ©, duvarınızda ünlü bir tablo.
