Zemin sarsılıyor. Gökyüzü birden kararır sanki gece yeryüzüne düşmüş gibi. Pompeii'deki yüzlerce vatandaş hayret ve korkuyla duraklar, insanlık tarihinin en efsanevi doğal felaketlerinden birine, Vezüv'ün volkanik patlamasına tanıklık ediyorlar. Rus sanatçı Karl Bryullov, bu felaket sırasında hissedilmiş tüm duyguları sanki kendisi de olayı yaşamış gibi aktarmayı başardı.
El Último Día de Pompeya, 1830 ile 1833 yılları arasında yapılmış büyük ölçekli bir sanat eseridir. Resim, 79 A.D. yılında Vezüv'ün patlamasını temsil ediyor. Pompeii halkı çaresiz ve panik içinde görünüyor. Bazıları patlamadan korkarak sarılıyor. Vücutları klasik bir şekilde modellenmiş, bu da resmi neo-klasikizm ve romantizm arasında bir karışım haline getiriyor. Bazı insanların üzerinde bir ışık parlıyor, diğerleri ise gölgelerde kalıyor. Arkada alev alan volkan patlamakta, resme cehennemvi bir etki katmaktadır.
İnsanlığın en önemli tarihi olayları her zaman sanat eserlerinde yansıtılmıştır. Bu tür eserler, hem çağdaşları hem de olanlardan yüzyıllar sonra yaşamış olanların hayal gücünü canlandırmıştır. Birçok insanın hayatına mal olan, olağanüstü bir trajedi Vezüv'ün patlamasıydı; bu patlama zengin ve güzel Pompeii şehrini muazzam ve ölümcül bir kül tabakası altında gömüverdi.
Kazı alanlarını ziyaretinden etkilenerek, Karl Bryullov "El último Día de Pompeya" resmini yaratma fikrini edindi. Bu tarihi olaya duyduğu ilgi yalnızca kendi başına ortaya çıkmadı, sanatçının mimar kardeşi Alexander Bryullov'un hikayeleri sayesinde oluştu. O dönemde benzer konulara dair resimler modaydı; bu da sanatçının ilgisini artırmakta yardımcı oldu. Uzun süre İtalya'da kalan ressam, yerel sanat camiasından kendisine ve eserine karşı biraz küçümseyici bir tutum hissetmeye başladı. Bazıları Karl'ın kendisini ünlü yapan küçük tür resimlerden daha anlamlı bir şey çizemeyeceğine inanıyordu. "El último Día de Pompeya"yı tasarlarken, Bryullov yalnızca devasa bir tuval yaratmakla kalmayıp, aynı zamanda İtalyan eleştirmenlerinin önyargılarını da dağıtmak istiyordu.
İlk eskizlerden son görüntünün ortaya çıkması yaklaşık altı yıl sürdü. Sanatçının en önemli eserlerinden biri olarak görülen bu resim, Saint Petersburg'daki Rus Müzesi'nde bulunmaktadır. En çok ziyaret edilen ve halk tarafından sevilen eserlerden biridir. Ancak resmin yaratımını önceleyen birçok kurşun kalem, sulu boya ve yağlı boya eskizleri mevcuttur. Bryullov'un 1828'de yaptığı Pompeii'nin Ölümü adlı versiyonu, Tretyakov Devlet Galerisi'nde bulunmakta ve tamamlanmış eser kadar ilgi çekmektedir.
El Último Día de Pompeya'da Bryullov, iki farklı ışık kaynağı kullandı: volkanın dramatik kırmızı ışığı ve gökyüzünden gelen soğuk yeşil ışık, bu da resme daha fazla duygusal gerilim katıyor. Bu parlak ve derin renkler ayrıca klasik geleneğin ötesine geçiyor ve bu da insanların Bryullov'u bir romantizm sanatçısı olarak adlandırmasına neden olmuştur.
Resmin sol tarafında, doğrudan izleyiciye bakan bir kadın bulunmaktadır. Arkasında, bir kutu fırça ve boya ile bir sanatçı vardır; bu, Karl Bryullov'un otoportresi. Kendini resme dahil ederek, sanatçı volkanın yarattığı yıkımı gözlemlerken hissettiği duygusal bağlılığını ifade etti.
Eserin içeriğini gözlemlediğinde, genç ve hırslı ressam için, bu eski İtalyan kentinin trajik ölümüne adanmış bir başyapıt üretmenin ne kadar önemli olduğu hayal edilebilir. Her eskiz, sanatçının yaratıcı yolunda bir adım daha ilerleyerek nihai amacına yaklaştırıyordu.
Tarihi bir konu üzerine bir resmi incelemek, her açıdan büyüleyici bir şeydir. Yaratılmasını öncesinde gelen eskizlerle tanışmak ise daha da ilginçtir. Birçok detay, resmin genel akışı ve renk şeması, sanatçının zamanla vizyonunun nasıl değiştiğine ya da onun için daha anlamlı hale gelen veya yaratıcı zihninden silinmeye yüz tutan şeylere bağlı olarak değişir.
Bryullov, El último Día de Pompeya'yı tamamlamak için yalnızca 11 ay harcadı. Aynı zamanda, görüntünün nihai versiyonunu geliştirmek için altı yıl sürdü. 1828'deki eskiz, Rus müzesinde bulunan tuvalde görülen bazı detaylardan yoksundur.
Merkez grup, Bryullov tarafından eskizden eskize sürekli taşındı: bu, Volkan'ın öfkesinden kaçan iki küçük çocuğu olan bir aileyi ifade etmektedir. Resmin tüm versiyonlarında bulunan bir diğer detay ise, bir arabanın düşmesi sonucu ölen bir kadındır. Onunla birlikte olan çocuk hayatta kalmıştır. Çaresizlik içinde annesine sarılırken, gözleri yaklaşan felakete dair korku ile doludur. Gözden düşen kişi, taş döşemenin çarpmasıyla etrafa yayılmış mücevherlerden anlaşıldığı üzere, bir Pompeian soylusudur.
Birçok eleştirmen, ressamın çağdaşları da dahil olmak üzere, bu zavallı kadının trajedisinde kurbanların ölümünü görmüştür.
Avrupa'da dolaştıktan sonra, El Último Día de Pompeya Rusya'ya geldi, burada hem Bryullov'un yetenekleri hem de kendisi saygı ve hayranlıkla karşılandı. Tüm hevesli sanatçılar için bir örnek olarak İmparatorluk Görsel Sanatlar Akademisi'nde sergilendi.
KUADROS ©, duvarınızda ünlü bir resim.
