Lyirik soyutlamanın gerçek köklerini ve anlamını keşfetmek ve sanatın eğilimleriyle nasıl etkileşimde bulunduğunu anlamak için, soyut sanatın ilk günlerine bakmalıyız.

Lyirik soyutlama, göründüğü kadar basit bir terimdir ve yine de nesiller boyunca kökeni ve anlamı tartışılmıştır. Amerikalı sanat koleksiyoncusu Larry Aldrich, 1969'da, son zamanlarda derlediği çeşitli eserlerin doğasını tanımlamak için bu terimi kullandı ve bu eserlerin onun görüşüne göre, minimalizmin ardından kişisel ifadeye ve deneyime bir dönüşü gösterdiğini belirtti.

Ancak Fransız sanat eleştirmeni Jean José Marchand, 1947'de, Amerikalardaki soyut ekspresyonizme benzer, ortaya çıkan bir Avrupa eğilimini ifade etmek için terimin bir varyasyonunu, Abstraction Lyrique, kullanmıştı. Her iki terim kullanımı da, nesnel gerçekliğe yabancı, özgür, duygusal ve kişisel kompozisyonlarla karakterize edilen sanatı tanımlıyordu.

Ancak bu eğilimler daha da geriye, en azından yirminci yüzyılın ilk on yılına, Wassily Kandinsky'nin eserlerine kadar izlenebilir.

Lyirik soyutlama - ilk adımlar

Vassily Kandinsky 1911, Kompozisyon No. 4

Rus ressam Wassily Kandinsky (1866-1944), lyirik soyutlamanın temelini oluşturan hikaye, şekil ve rengin zarif birleşiminde öncü olarak anılabilir; bu eğilim, 1947'de Paris'teki Galerie du Luxembourg'da düzenlenen "L'Imaginaire" adlı bir sergide ortaya çıktı ve Hans Hartung, Wols (Alfred Otto Wolfgang Schulze) ve Jean-Paul Riopelle gibi sanatçıların eserlerini içeriyordu.

Mevcut "Abstracción Lyrique" terimi, serginin Fransız ressamı ve ortak organizatörü Georges Mathieu (1921-2012) tarafından icat edildi ve meslektaşı Jose-Jean-Marchand, sergideki bazı eserlerin "herhangi bir bağımlılıktan koparılmış bir lirizm" sergilediğini yazdı, bu da resimlerin entelektüel teorinin ağırlığından türetilmemiş veya etkilenmemiş olduğunu gösteriyordu.

Lyirik soyutlamada lirizmi aramak

1910'larda, çeşitli sanatçı grupları lyirik soyutlama kavramıyla farklı perspektiflerden flört ediyorlardı. Kübist ve futurist sanatçılar, gerçek dünya görüntüleri ile çalışıp bunları kavramsal olarak değiştirerek soyut fikirler ifade ediyorlardı. Süprematistler ve konstrüktivistler, sanatlarında tanınabilir formlarla çalışıyorlardı, ancak onları belirsiz veya sembolik bir şekilde kullanıyor veya evrensellikleri iletmeye çalışıyorlardı.

Ancak başka bir sanatçı grubu, soyutlamaya tamamen farklı bir perspektiften yaklaşıyordu.

Bu grup, Wassily Kandinsky tarafından somutlaştırıldı ve soyutlamayı, neyi resmettiklerinin ne anlama gelebileceğini bilmemek perspektifinden ele aldı. Sadece özgürce resim yaparak, estetik veya nesnel dünya hakkında önceden şekillendirilmiş düşünceler olmadan, eserleri aracılığıyla bilinmeyen bir şeyi ifade edebileceklerini umuyorlardı. Kandinsky, resimlerini tamamen soyut bir şekilde duyguları ileten müzikal kompozisyonlarla kıyasladı. Soyut resimleri hayal gücü, duygusallık, ifade gücü, kişisel, tutkulu ve tamamen öznel; diğer bir deyişle, lirikti.

Lyirik soyutlamanın özellikleri: stillerin karışıklığı

"Ateşli Adamlar", Taro Okamoto (1955), Tokyo Ulusal Modern Sanat Müzesi

Teorik olarak, Art Informel, Forces Nouvelles, CoBrA, Tachisme, Art Brut, Art Non Figuratif ve Lyirik Soyutlama gibi sayısız alt stil ve alt grubu kapsayan ana hareketti. Tüm bu okullar soyut veya en azından yarı soyuttu, hepsi geometrik soyutlamayı, doğalcılığı ve figüratif türleri reddediyordu. Tüm sanatçılar, geçmiş teorilerin veya mevcut geleneklerin yanı sıra yeni ve spontane bir resim tarzı yaratmayı hedefliyordu. Tüm bunlara rağmen, dönemin birçok soyut ressamı bu alt hareketlerden birinin veya daha fazlasının üyesiydi ve bu nedenle, bu hareketlere ait resimleri yetkili bir biçimde tanımlamak neredeyse imkansızdır.

Savaş sonrası Lyirik Soyutlama

De Stijl, Orta

Kandinsky'nin lyirik soyutlaması, 1920'ler ve 1930'lardaki diğer soyut sanat eğilimleriyle çelişiyordu. Sanatı herhangi bir dinle özel olarak ilişkilendirilmemişti, ancak onda açık bir manevi bir şey vardı. De Stijl, Art Concrete ve Sürrealizm gibi tarzlarla ilişkilendirilen diğer sanatçılar, seküler sanat yapıyor ve akademik bir nesnel yorumlamaya uygun hale geliyorlar. Kandinsky, asla tamamen tanımlanabilecek veya açıklanabilecek bir şey arıyordu. Evrendeki gizemlerle kişisel bağlantısını açıkça ifade ediyordu. Sanki manevi bir varoluşçuluk türü icat etmiş gibiydi.

Varoluşçuluk, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra popüler hale gelen bir felsefeydi; insanlar, yaşamın absürtlüğünü anlama çabası içindeydiler. Eleştirel düşünürler, yeni tanık oldukları türden bir yıkıma izin verecek bir üstün güç olabileceğine inanamadılar. Ancak Tanrı'nın görünür bir yokluğunda nihilist hale gelmek yerine, varoluşçular, yaşamın genel absürtlüğünün üstesinden gelmeye çalışarak kişisel anlam aramak için çabaladılar. Varoluşçu yazar Jean-Paul Sartre, 1943'te yayımlanan "Varlık ve Hiçlik" adlı kitabında şöyle yazdı: “İnsan özgür olmakla lanetlenmiştir; yaptığı her şeyin sorumluluğunu taşır." Özellikle kişisel olanı arama çabası, varoluşçuluk için olduğu kadar, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonraki lyirik soyutlamanın genel yeniden doğuşu için de temel bir ilke olmuştur.

Lyirik Soyutlama ile ilişkili diğer isimler

1940'lar ve 1950'ler boyunca, bir şekilde veya başka bir şekilde sanatta bir anlam ifade etme temelini öznel kişisel ifadeye dayandıran çok sayıda soyut sanat hareketi ortaya çıktı. Abstracción Lyrique, Art Informel, Tachisme, Art Brut, Soyut ekspresyonizm, Renk Alanı sanatı ve hatta kavramsal ve performans sanatı, hepsi, belirli bir noktaya kadar, aynı genel varoluşsal arayışa dayanıyor. Bu dönemin en etkili sanat eleştirmenlerinden biri olan Harold Rosenberg, "Bugün her sanatçı, kendini icat etmeyi taahhüt etmelidir... Sanatın anlamı, günümüzde bu öz yaratım işlevinden akmaktadır." şeklinde yazdığında bunu anlamıştı.

Ama kültür, sonraki nesille birlikte değiştikçe, sanattaki bu varoluşsal eğilimlerin birçoğu modası geçmiş hale geldi. Ve bir kez daha, geometrik, somut ve duygusuz bir soyut sanat anlayışı, minimalizm tarafından somutlaştırılarak yerini aldı.

Ancak tüm sanatçılar, lyirik geleneği terk etmedi. 1960'ların sonlarına doğru, gelgit bir kez daha dönmüştü. 1969'da Abstracción Lírica terimini yeniden hatırlatan Larry Aldrich’in belirttiği gibi, “Geçen sezonun başlarında, resimde geometrik, sert ve minimalizme doğru bir hareketin görünür olduğu açıktı, daha lyirik, iştah açıcı soyutlamalara, daha yumuşak ve canlı renklerde romantik... Sanatçının dokunuşu her zaman bu tür resimlerde görünüdür, resimler tabancalarla, süngerlerle veya diğer nesnelerle yapıldığında bile."

Çağdaş Lyirik Soyutlama

Jimenez-Balaguer, detay

Sanat hareketlerinde genellikle olduğu gibi, lyirik soyutlamayı tanımlayan eğilimler, terimin icadından daha önce vardı. Yirminci yüzyılın ilk on yıllarında, Wassily Kandinsky, Alberto Giacometti, Jean Fautrier, Paul Klee ve Wols gibi sanatçılar, ilk kez soyutlamadaki lirizmi somutlaştırdılar. Ve on yıllar sonra, Georges Mathieu, Jean-Paul Riopelle, Pierre Soulages ve Joan Mitchell gibi sanatçılar bu geleneği sürdürdü. Ardından, altmışlar ve yetmişlerin sonlarında, Helen Frankenthaler, Jules Olitski, Mark Rothko ve daha birçok sanatçı, bu geleneğin güncel önemini yeniden canlandırdı ve genişletti.

2015'te çağdaş lyirik soyutlamanın en ilginç seslerinden biri olan İspanyol sanatçı Laurent Jiménez-Balaguer hayatını kaybetti. Ancak onun kavramları, teorileri ve teknikleri, günümüzde Margaret Neill gibi sanatçıların çalışmalarında güçlü bir şekilde kendini gösteriyor; lirikal çizgilerin iç içe geçmiş sezgisel kompozisyonları, izleyiciyi kişisel anlamda katılım göstermeye davet ediyor ve Ellen Priest'in çalışmaları, onun estetik konuşmasını caz müziğiyle canlandırıyor. Bu sanatçıları ortak bir bağda birleştiren şey, lyirik soyutlamanın temel arayışı: kişisel, öznel ve duygusal bir şeyi ifade etmek ve bunu şiirsel ve soyut bir şekilde yapmaktır.

Amerikan Lyirik Soyutlama (1960, 1970)

Helen Frankenthaler, Madame Butterfly

Lyirik soyutlama olarak bilinen bir hareket, 1960'lar ve 1970'ler boyunca Amerika Birleşik Devletleri'nde minimalizm ve kavramsal sanatın yükselişiyle birlikte ortaya çıktı. Çok sayıda ressam geometrik, keskin kenarlı, minimal tarzlardan daha uyumlu ve resimsel bir stile geçiş yapmaya başladı ve zengin, duyusal renkler kullandılar. Estetik ilkeleri yeniden tesis etmeyi amaçladılar, spontane sosyo-politik bir ikonografi ile devam etmek yerine. Bu Amerikan lyirik soyutlama biçimi, Helen Frankenthaler (1928 doğumlu) ve Jules Olitski (1922-2007) gibi sanatçıların eserlerinde somutlaşmıştır. "Lyirik Soyutlama" başlıklı bir sergi, Mayıs-Temmuz 1971'de Whitney Amerikan Sanat Müzesi'nde gerçekleştirildi.

Ancak bu dönemde, ikinci nesil soyut ekspresyonizmin (postresim soyutlaması) bir dizi benzer varyasyonu da vardı. Ve Renk Alanı Resmi, Sert Kenar Resmi, Renk Lekesi Resmi ve Lyirik Soyutlama gibi teorik açıdan belirgin ayrımlar olmasına rağmen, bu farklılıklar çıplak gözle hiç de göze çarpar değildir.

Lyirik Soyutlama hareketine ait resimler, bugün dünyanın en iyi sanat müzelerinde sergilenmektedir.

Lyirik soyutlama - estetik ve felsefi anlam

Jean Paul Riopelle

Lyirik soyutlama belirli bir okul veya hareket değildir, daha çok Art Informel içinde bir eğilimdir. Onu, neredeyse her zaman doğal dünyadan çıkarılan içerikle yüklü, dengeli, şık (bazen canlı, bazen dinlendirici) bir soyut sanat tarzı olarak düşünün.

Sıklıkla, görkemli bir renk ile çerçevelenmiş, uyumlu ve resimsel güzelliği, Cobra veya yakın zamandaki neoexpresyonistler gibi diğer Art Informel gruplarının ürettiği sert, acı verici ve disonant imgelerle karşılaştırılabilir.

Wassily Kandinsky'nin, Lyirik Soyutlamanın en önemli temsilcilerinden birinin replikasını satın alın.

KUADROS ©, duvarınızda ünlü bir tablo.