Tanım
Gölgeler Arasında Bir Kurtuluş: Armand-Charles Caraffe'nin Metellus Raising the Siege eserindeki dramatik sır
Fransız neoklasizminin geniş ve zarif tiyatrosunda, Armand-Charles Caraffe'nin Metellus Raising the Siege adlı eserinin anlatı ve sembolik yoğunluğu kadar az eser nefes alır. Yazarı, günümüzde daha ünlü çağdaşları kadar hatırlanmasa da, tuvali savaşın ortasında onur, diplomasi ve insanlık üzerine sessiz bir ders sunar. Eser, dondurulmuş bir tarihi sahne olmaktan çok, aklın onurlu duruşuyla brutaliteyi sorgulayan bir resim fısıldaması gibidir.
Caraffe, bizi eski Roma'nın savaşlarından birine götürüyor; konsül Quinto Cecilio Metelo, düşmanlarının bir şehirde kuşatılmışken duvarları arasında masum vatandaşlar barındırdığını öğrendiğinde kanlı bir kuşatmayı durdurur. Resim, savaşın gürültüsünü veya zaferin görkemini değil, duraksama anını seçiyor: gücün durmaya karar verdiği anı. Gerilim içeride tutulmuş ve bu da onu rahatsız edici kılıyor.
Sıklıkla gözden kaçan şey, Caraffe'nin sunduğu tiyatral yapıdır. Her figür, bir sahne yönetmeni titizliğiyle yerleştirilmiş gibi görünüyor, ancak klasik bir kompozisyon gibi görünen şey, kısa sürede canlı bir ahlaki çatışma olarak ortaya çıkıyor. Metelo, kibirli bir kahraman olarak değil, bir kararın ağırlığı altında ezilen bir adam olarak tasvir ediliyor; kolu, fetih jestiyle değil, bir tutma jestiyle uzatılmış. Bu jest, askeri bir otoriteden çok daha ruhsal bir otoriteyi öneriyor; devrimlerin yaşandığı zamanlarda - ki Caraffe'nin de yaşadığı zamanlar - bu güçlü yankılar uyandırıyordu.
Işığın kullanımı da daha yakın bir incelemeyi hak ediyor. Kahramanı aydınlatmak yerine, ışık savunmasız bedenler üzerine, surların arkasında saklanan kadınlar ve yaşlılar üzerinde düşüyor; bu, tarihi resimdeki alışılmış hiyerarşiyi kıran bir protagonizm dönüşümü sağlıyor. Caraffe, gerçek zaferin egemenlik değil, merhamet olduğunu hatırlatmak istiyor gibiydi. Metelo'nun etrafındaki askerlerin sessizliği, taraflar arasındaki neredeyse hissedilir boşluk ve tutulan bakışlar, savaşın kükremediği, kendini tuttuğu bir sahne inşa ediyor.
Caraffe, neoklasizmin titiz atmosferinde eğitim almış ve David'in öğrencisi olarak burada kahraman formüllerini tekrarlamakla yetinmiyor. Metellus Raising the Siege eserinde, insana daha yakın, neredeyse çağdaş bir şeyin sızdığı bir çatlak var: şüphe. Her gerçek liderin şiddet karşısında hissetmesi gereken bu şüphe. Ressamın bu olayı, birçok olası olay arasından seçmesi, gizli bir politik duyarlılığı ortaya koyuyor. Bu, güce bir övgü değil, ahlaki kullanımına bir övgü.
Belki de bu yüzden eser, çağının daha zaferci tarihi resimleri kadar yankı bulmadı. Ancak, içindeki tutum onun modernliğinde yatıyor. Ahlaki kararların sıklıkla çıkarlar arasında eridiği dönemlerde, bu resim beklenmedik bir değer kazanıyor. Geçmişten bize acil bir soru yöneltiyor: Bugün kuşatmayı durdurmaya cesaret eden kim var?
KUADROS'da, zamansız hikayeler anlatan başyapıtları yeniden ürettiğimiz yerde, Metellus Raising the Siege bize sanatın sadece geçmişi temsil etmediğini, onu sorguladığını hatırlatıyor. Ve bazen, bu durumda olduğu gibi, onu kurtarıyor.